Pod znakiem 100 rocznicy
powrotu Bydgoszczy do Macierzy
Jest kolejny
„Dziennik Bydgoszczy”
Ukazał się kolejny 19 numer „Dziennika Bydgoszczy” wydawanego przez Towarzystwo Miłośników Miasta Bydgoszczy.
Milowymi krokami zbliża się do nas 100 rocznica odzyskania niepodległości przez Bydgoszcz. Stąd na blisko 4 kolumnach przypominamy drogi do wolności.
Polecamy szczególnie artykuł płk. Wojciecha Zawadzkiego „Bydgoski powstańczy apel pamięci”. Autor przedstawia gorące dni stycznia 1919 roku, kiedy to walki ogarnęły nieomal całe Kujawy, Pałuki i Krajnę. Do powstania przeciwko Niemcom włączyli się bydgoszczanie. W publikacji znajdują się ich nazwiska i miejsca doczesnych pochówków. Autor zwraca się z apelem o uzupełnienie listy poległych powstańców na adres Towarzystwa Miłośników Miasta Bydgoszczy.
Dr hab. Marek Jeleniewski w artykule „Zanim nastała polska Bydgoszcz” odtwarza atmosferę woli walki z Niemcami, represje wobec Polaków, w tym zdemolowanie Domu Polskiego przez Grenzschutz. Aż wreszcie nadszedł 20 stycznia 1920 roku, kiedy szosą inowrocławską dotarł do Bydgoszczy zwiad konny 3 Pułku Ułanów Wielkopolskich. Oficjalne przemówienia odbyły się na Starym Rynku w Bydgoszczy. Paulina Kłodzińska w artykule „Ocalić od zapomnienia” przedstawia bohaterską postawę dr Jana Biziela, który ryzykując życiem, pod bokiem Grenzschutzu leczył i opatrywał rannych powstańców.
Paulina Ziółkowska w artykule „Lekarz, kupiec i powstańcy” przypomina nie tylko sylwetkę dra Jana Biziela ale także innych cichych bohaterów tamtych dni, jak np. całej rodziny Stryszyków, której ślady prowadzą dziś do słynnej kamienicy
przy ul. Długiej 12.
Temat Zamku Bydgoskiego wciąż żyje w sercach i pamięci bydgoszczan. Zamieszczamy fotoreportaż z wycieczki z cyklu „Bydgoszcz za zamkniętymi drzwiami” , podczas której nie tylko zaprezentowała się grupa rekonstrukcji historycznej
z pojedynkami rycerzy Jagiełły ale była także prezentacja najnowszego odkrycia archeologicznego Roberta Grochowskiego: miecza rycerskiego z czasów Jagiełły. To znalezisko ma dziś wręcz symboliczne znaczenia dla bydgoszczan. W innej publikacji pokazujemy niepublikowane dotąd zdjęcia z rozbiórki piwnic zamkowych, eksponaty w postaci kul armatnich, ceramiki, kłódki, kielni, średniowiecznych naczyń.
Głos w sprawie rekonstrukcji Zamku Bydgoskiego zabierają fachowcy. Historyk i archeolog, rektor UKW prof. Jacek Woźny opowiada się za odtworzeniem zamku w nowoczesnej bryle inspirowanej stylem gotyckim. Michał Niezabitowski, dyrektor Muzeum Historycznego miasta Krakowa, prezes Stowarzyszenia Muzealników Polskich twierdzi, że możliwe jest odtworzenie bryły w oparciu o istniejące dokumenty i wiedzę archeologów, ale potrzeba jak najlepszego zgłębienie tematu i woli mieszkańców. Piotr Cyprys, przewodniczący Stowarzyszenia metropolia Bydgoska twierdzi, że rekonstrukcja Zamku Bydgoskiego jest nieodzowna, jako historyczny nakaz, jako budzenie społecznej świadomości, a nie czyjekolwiek fanaberie.
Szczególnie gorąco polecamy artykuł dr Andrzeja Kusztelskiego (historyka sztuki z PAN, Instytut Sztuki, Katalog Zabytków Sztuki w Polsce) „Dawny kościół Świętego Krzyża w Bydgoszczy”, który nie tylko przynosi odpowiedź na pytanie, kim był autor dzieła, ale także pokazuje rekonstrukcje architektoniczne poszczególnych faz świątyni. Artykuł wreszcie daje jasną i klarowną odpowiedź na pytanie, jaką fasadę świątyni należałoby wybrać do rekonstrukcji.
Piszemy obszernie o przywracaniu oblicza prawdziwej świątyni sztuki dawnemu kinu „Pomorzanin” w Bydgoszczy. Obiekt uratowany od zagłady przez „Moderator Inwestycje” dziś żyje sztuką. Michał Orzechowski pisze o „Pomorzaninie” jakim był i jakim być powinien. We wnętrzu tętni życie. Niedawno odbyła się repremiera filmu „Sąsiedzi”, trwa festiwal Bydgoska Scena Barokowa.
Wiele uwagi poświęcamy znanej fabryce „Pasamon” w Bydgoszczy, która niebawem obchodzić będzie swoje 100-lecia a znana jest w całym świecie z produkcji poszukiwanej w różnych branżach gospodarki. Artykuł przynosi nieznane dotąd dzieje fabryki i jej ofiarnej załogi na przestrzeni dziejów.
Całość kończy fotoreportaż Dariusza Tomasza Lebiody z pobytu Krzysztofa Zanussiego w Bydgoszczy oraz wręczenia mu Europejskiego Medalu Poezji i Sztuki „Homer” ,a nagrody artystycznej im. Klemensa Janickiego Beacie Poźniak i Pracy Organicznej im. M.Konopnickiej - Barbarze Gruszce Zych. (j.d.)